Mar 26, 2012

Dereń jadalny, właściwy

Dereń jadalny, właściwy
[Cornus mas]


   Krzew lub niskie drzewo o szerokiej koronie. Młode pędy owłosione, w jesieni zielonoszare, od strony nasłonecznionej zwykle zaczerwienione. Pień i grube gałęzie pokryte płatkowato łuszczącą się korowiną. Drewno bardzo twarde. Pączki (w zimie) zróżnicowane na kwiatowe (większe, kuliste, na trzoneczkach) i liściowe (wydłużone, siedzące). Liście jajowato - eliptyczne, długości 4-10 cm, na wierzchołku zaostrzone, u nasady zaokrąglone lub klinowate, z obu stron zielone i pokryte (przynajmniej młode) przylegającymi włoskami. Na jesieni liście brazowoczerwone i czerwone. Kwiaty drobne, złocistożółte, pachnące, ukazują się wiosną (marzec - kwiecień) przed rozwojem liści. Owoce ciemnoczerwone, elipsoidalne, długości 1,5-2 cm, z dużą, twardą pestką. Dojrzewają we wrześniu - październiku.
    Występuje w południowo - wschodniej europie, na Kaukazie, w Azji Mniejszej. rośnie w widnych lasach dębowych i grabowych (w poszyciu) oraz na suchych, słonecznych zboczach jarów i dolin.
   Od dawna uprawiany w wielu  krajach, także poza granicami naturalnego zasięgu (również w Polsce). Dawniej szczególnie ceniony jako drzewo owocowe. Całkowicie wytrzymały na mrozy i bardzo wytrzymały na suszę. Wymaga gleb żyznych, przepuszczalnych, zasobnych w związki wapnia (zasadowych). Dobrze rośnie w warunkach miejskich. Bardzo efektowny i dekoracyjny w okresie kwitnienia oraz jesienią, gdy dojrzewają owoce, a następnie intensywnie przebarwiają się liście. Zimą gałązki z pączkami kwiatowymi nadają się do pędzenia, podobnie jak gałązki forsycji. Doskonały krzew dla dużych parków i zieleni osiedlowej. Powinien znaleźć szersze zastosowanie w południowo - wschodniej Polsce. Sadzić należy pojedynczo na trawnikach i na obrzeżach dużych skupień drzew. Obficie owocuje tylko w miejscach słonecznych. Nadaje się na cięte żywopłoty. Rozmnaża się z nasion. Owoce używane na nalewki, dżemy i galaretki. W stanie pełnej dojrzałości (po opadnięciu) słodkie i smaczne.

No comments:

Post a Comment